Szarada

Szarada

Szarada (szarada klasyczna) ma postać wiersza, w którym pewne wyrazy zastąpiono liczebnikami. Zadanie rozwiązującego polega na odgadnięciu słów ukrytych pod tymi właśnie zagadkowymi PIERWSZYMI-CZWARTYMI, pamiętając że każdemu liczebnikowi odpowiada jedna sylaba odgadywanego słowa. Odgadnięte sylaby, napisane kolejno, utworzą rozwiązanie.
Oto prosta szaradka sprzed prawie stu pięćdziesięciu lat:

PIERWSZA stoi w alfabecie,
DRUGI-TRZECI ciasto gniecie.
CAŁY – zwykle nie jest cały,
lecz tylko dział jakiś mały.

W alfabecie „stoi” wiele liter, trudno więc tak od razu wybrać właściwą. Ale „ciasto gniecie”, wiadomo, wałek. Dzielimy więc to słowo na sylaby, z których każda uzyskuje numerację stosowną do liczebnika, jakim ją zaszyfrowano:

     WA  ŁEK
1     2     3

Teraz spośród wszystkich liter alfabetu wystarczy dobrać taką, która wpisana pod „jedynką” dopełni wyraz rozwiązania, związany logiczne z treścią wierszyka szarady. Rozwiązanie brzmi:

KA   WA   ŁEK
1      2       3

Rozwiązywanie szarady zaczynamy od wyszukania wersu, w którym najłatwiej jednoznacznie zastąpić liczebniki właściwym słowem. Zwykle są to liczebniki pojedyncze, szyfrujące słowa jednosylabowe, np. ten, to, tam, albo wyrazy dwusylabowe, wynikające z kontekstu.

Ariada

Na marginesie niektórych wersów ariady znajdują się liczebniki stanowiące klucz do rozwiązania. Należy uważnie przeczytać dwa wersy poprzedzone jednakowym liczebnikiem – zaczynając od liczebnika 1 – i wyszukać sylabę występującą w obydwu tych wersach. Tak wyszukaną sylabę zapisujemy, stanowi ona początek rozwiązania, np.:

1     zaś bez tak pachniał przed zachodem,
1     niezapomniany to aromat

W powyższych wersach powtarza się sylaba zaszyfrowana na marginesie liczebnikiem jeden. Dla ułatwienia dzielimy wszystkie wyrazy na sylaby:

1     zaś-bez-tak-pach-niał-przed-za-cho-dem
1     nie-za-po-mnia-ny-to-a-ro-mat


Łatwiej wtedy zauważyć, że powtarza się sylaba „za”. Wypiszmy na marginesie liczebniki występujące w zadaniu (załóżmy, że jest ich osiem), umieszczając nad „jedynką” odgadniętą sylabę:

za
 1     2     3     4     5     6     7     8

A teraz w podobny sposób porównajmy ze sobą parami wersy poprzedzone pozostałymi liczebnikami, wyszukując w każdej z takich par wspólną dla nich sylabę. Krok po kroku powstanie z nich rozwiązanie ariady.
Każda z sylab występuje w tekście ariady dwa razy, tak więc każdy z liczebników pojawia się dwukrotnie na marginesie wiersza. Bywa jednak, że przed niektórymi wersami znajdują się dwa lub trzy liczebniki, co zmusza rozwiązującego do właściwego wyboru. Ponadto zdarzają się w ariadzie „wspaki”, czyli sylaby czytane na wspak. Wspakowość sygnalizują liczby rzymskie zamiast arabskich.

Szarada anagramowa

Z wybranych wyrazów, wyróżnionych w tekście szarady wersalikami (dużymi literami), należy ułożyć wyraz (lub wyrazy) stanowiący rozwiązanie. Dla ułatwienia podaje się pod tekstem szarady pierwsze litery wyrazów odgadywanych, a także liczbę liter każdego z tych wyrazów.
Oto szarada anagramowa Ireneusza Kocyłaka („Rozrywka” 2007, nr 9), z jednowyrazowym rozwiązaniem zaczynającym się literą „K”:

Piszesz: „Są SPORE szanse pokonać bezsenność,
NOC znów będzie wytchnieniem, JEDNAK… brak mi woli”.
Odpisuję: „Masz szansę, ale tylko ze mną.
Przyjeżdżam choćby jutro! Jeżeli pozwolisz…”.
K-14.

Z wyrazów: SPORE, NOC, JEDNAK, liczących łącznie 14 liter, drogą anagramowania można ułożyć wyraz: „Korespondencja” – rozwiązanie szaradki.

Radek